Η συχνότερη αιτία εμφάνισης προβλημάτων τεκνοποίησης είναι ο χαμηλός αριθμός σπερματοζωαρίων στους άνδρες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όταν στο σπέρμα υπάρχουν λιγότερα από 20 εκατομμύρια σπερματοζωάρια ανά κυβικό εκατοστό, τότε είναι μειωμένες οι πιθανότητες γονιμοποίησης.
Από την άλλη, ενώ η παραγωγή σπέρματος στους άνδρες είναι ισόβια, οι γυναίκες έχουν καθορισμένο αριθμό ωαρίων. Στην ηλικία έναρξης της περιόδου, οι ωοθήκες περιέχουν 250.000 περίπου ωοθυλάκια, καθένα από τα οποία μπορεί δυνητικά να απελευθερώσει ένα ωάριο κάθε μήνα. Όμως κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ζωής της γυναίκας η ωοθυλακιορρηξία δεν θα συμβεί παραπάνω από 500 φορές.
Στα τέλη της τέταρτης δεκαετίας της ζωής της, κατά την οποία σήμερα πολλές γυναίκες προσπαθούν να τεκνοποιήσουν, μειώνεται σημαντικά η αναπαραγωγική της ικανότητα όχι μόνο γιατί μειώνεται η ποιότητα των ωαρίων αλλά και επειδή μπορεί να μην επιτυγχάνεται ωοθυλακιορρηξία κάθε μήνα. Κοντά στην ηλικία των πενήντα, τα λίγα ωοθυλάκια που έχουν απομείνει δεν ωριμάζουν και έτσι η γυναίκα οδηγείται στην εμμηνόπαυση.
Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή καλύπτει ένα ευρύ φάσμα «θεραπειών» της υπογονιμότητας, όπως τη σπερματέγχυση, την πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας και την εξωσωματική γονιμοποίηση. Ένα ζευγάρι πρέπει να καταφύγει στη βοήθεια ενός ειδικού σε θέματα γονιμότητας όταν επί 12 έως 18 μήνες προσπαθεί συνειδητά να τεκνοποιήσει αλλά δεν τα καταφέρνει.
Ο έλεγχος για τη γονιμότητα περιλαμβάνει τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού και από τους δύο συντρόφους καθώς και διενέργεια κλινικών και παρακλινικών εξετάσεων. Ο άνδρας ελέγχεται για την ποιότητα και την ποσότητα του σπέρματος ενώ η γυναίκα υποβάλλεται συνήθως σε ένα υπερηχογράφημα των έσω γεννητικών οργάνων, σε ορμονικό έλεγχο καθώς και έλεγχο διαβατότητας των σαλπίγγων.
